بیشتر در مورد آیه مباهله بدانیم!
بسم الله الرحمن الرحیم
الهم صلی علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم
کمپین رهروان غدیر
بیشتر در مورد آیه مباهله بدانیم!
بررسی کلمه مباهله:
مباهله در اصل از ریشه ی «بهل» به معنای رها کردن و قید و بند را از چیزی برداشتن است. از این رو، هنگامی که حیوانی را به حال خود واگذارند. و پستان آن را در کیسه قرار ندهند تا نوزادش بتواند به آزادی شیر بنوشد به آن «باهل» می گویند. و «ابتهال» در دعا، به معنای تضرع و واگذار کردن کار خود به خداست.
بنابراین، اگر در مواردی «مباهله» را به معنای «هلاکت، لعن و دوری از خدا» گرفته اند، به خاطر آن است که رها کردن و واگذار کردن بنده به حال خود، هلاکت و لعنت و دوری از درگاه خدا را به دنبال دارد.
این بود معنای «مباهله» از نظر ریشه ی لغوی، اما مفهوم آن در آیه ی مورد بحث نفرین کردن دو نفر به یکدیگر است؛ یعنی افرادی که درباره ی یک مسأله ی مهم مذهبی اختلاف نظر دارند، در یک جا جمع شوند و به درگاه خدا تضرع کنند و از او بخواهند که طرف مقابل را که دروغگو است، رسوا ساخته و به سزای اعمال خود برساند
آیه مباهله چیست؟
سوره آل عمران، آیه 61: فمن حآجَّکَ مِن بَعْدِ ما جآءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعَالَوْا نَدْعُ أبْناءَنا وَ أبْناءَکُمْ وَ نِسآءَنا وَ نِسآءَکُمْ وَ أنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَل لَعْنَتَ اللّهِ عَلىَ الْکاذِبینَ «هر گاه بعد از علم و دانشى که(درباره مسیح) به تو رسیده، (باز) کسانى با تو به محاجّه و ستیز برخیزند، به آنها بگو: بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم، شما هم فرزندان خود را; ما زنان خویش را دعوت نماییم، شما هم زنان خود را; ما از نفوس خود دعوت کنیم، شما هم از نفوس خود; آنگاه مباهله کنیم; و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم»
خلاصه داستان مباهله:
در روایات اسلامی وارد شده است: هنگامی که پای مباهله به میدان آمد، نمایندگان مسیحیان «نجران» از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم مهلت خواستند تا در این باره بیندیشند و با بزرگان خود به شور بنشینند. سرانجام نتیجه ی مشورت آن ها که از یک نکته ی روان شناسی سرچشمه می گرفت، این بود که به افراد خود دستور دادند اگر دیدید محمد صلی الله علیه و آله و سلم با سر و صدا و جمعیت و جار و جنجال به مباهله می آید، نترسید و با او مباهله کنید؛ زیرا معلوم است حقیقتی در کار او نیست و از این رو؛ به جار و جنجال متوسل شده است؛ ولی اگر دیدید با افراد محدود و به همراه نزدیکان و فرزندان خردسالش به میعادگاه آمد، بدانید که او پیامبر خدا است و از مباهله با او بپرهیزید که خطرناک است.
بر این اساس، آن ها طبق قرار قبلی به میعادگاه رفتند، ولی ناگاه دیدند که پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم در حالی که فرزندانش حسین علیه السلما را در آغوش دارد و دست حسن علیه السلام را دست گرفته، و علی و فاطمه علیهما السلام نیز همراه او هستند، رو به سوی میعادگاه روان است. و در این حال، به آنان سفارش می کند که هر گاه من دعا کردم شما «آمین» بگویید. مسیحیان هنگامی که این صحنه را مشاهده کردند، سخت به وحشت افتاده و از اقدام به مباهله خودداری کردند، لذا حاضر به مصالحه شده و به شرایط ذمه (عدم تظاهر به خوردن گوشت خوک و شرابخواری، زنا و ازدواج با زنانی که ازدواج کردن با آن ها در اسلام حرام است) تن در دادند
مباهله در روایات و تفاسیر اهل سنت:
علماى اهل سنت شأن نزول آیه مباهله رابه طریق مختلف در کتب روایى و تفسیرى خود نقل کرده اند که در اینجا به برخى از سندهاى صحیح آن اشاره مى کنیم:
مسلم نقل کرده که معاویة بن ابى سفیان، سعد بن ابى وقاص را خواست و گفت: چه چیز تو را مانع شده که ابو تراب را سبّ نکنى؟ گفت: سه فضیلت را رسول خدا(صلى الله علیه وآله) درباره علىّ(علیه السلام) بیان داشته که با وجود آن ها هرگز على(علیه السلام) را سبّ نخواهم کرد، واگر یکى از آن ها براى من بود از شترهاى گران قیمت نزد من ارزشمندتر بود... یکى آنکه هنگامى این آیه نازل شد: ( فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَأَبْناءَکُمْ) رسول خدا(صلى الله علیه وآله) علىّ و فاطمه و حسن و حسین(علیهم السلام) را خواست و عرض کرد: «بار خدایا! اینان اهل من هستند»
برخی از منابع شان نزول آیه مباهله در کتب اهل سنت:
ولما نزلت هذه الآية فقل تعالوا ندع أبناءنا وأبناءكم دعا رسول الله صلى الله عليه وسلم عليا وفاطمة وحسنا وحسينا فقال اللهم هؤلاء أهلي
صحيح مسلم - مسلم النيسابوري - ج 7 - ص 120 – 121- دار الفكر
سنن الترمذي - الترمذي - ج 4 - ص 293 – 294- دار الفكر
نظم درر السمطين - الزرندي الحنفي - ص 108
معرفة علوم الحديث - الحاكم النيسابوري - ص 50- منشورات دار الآفاق الحديث
عمدة القاري - العيني - ج 18 - ص 27- دار إحياء التراث العربي
فتح القدير - الشوكاني - ج 1 - ص 348- عالم الكتب
شواهد التنزيل – الحاكم الحسكاني – ج 1 – ص 160- مجمع إحياء الثقافة الإسلامية
تفسير ابن كثير – ابن كثير – ج 1 – ص 379- دار المعرفة
الدر المنثور – جلال الدين السيوطي – ج 2 – ص 39- دار المعرفة
إمتاع الأسماع – المقريزي – ج 6 – پاورقى ص 6- دار الكتب العلمية
الفصول المهمة في معرفة الأئمة – ابن الصباغ – ج 1 – پاورقى ص 114- دار الحديث
تفسير القرطبي – القرطبي – ج 4 – ص 104- مؤسسة التاريخ العربي
تاريخ الإسلام – الذهبي – ج 3 – ص 627- دار الكتاب العربي
مطالب السؤول في مناقب آل الرسول (ع) – محمد بن طلحة الشافعي – ص 38
مسند احمد - الإمام احمد بن حنبل - ج 1 - ص 185- دار صادر
تاريخ مدينة دمشق - ابن عساكر - ج 42 - ص 16- دار الفكر
المناقب - الموفق الخوارزمي - ص 108- مؤسسة النشر الإسلامي
ينابيع المودة لذوي القربى - القندوزي - ج 1 - ص 136- دار الأسوة
المستدرك - الحاكم النيسابوري - ج 3 - ص 150
السنن الكبرى - البيهقي - ج 7 - ص 63- دار الفكر
حال از شما مخاطب گرامی یک سوال دارم؟
ثابت شد علی بن ابیطالب نفس پیامبر است. حال اگر کسی به این نفس پیامبر فحاشی کند. حکمش چیست؟
چرا نفس پیامبر باید بعد پیامبر و همسر بزرگوارش فاطمه بنت محمد در بین مردم جایگاهی نداشته باشد؟
علمای بزرگ اهل سنت از قبیل بخاری در صحیح بخاری چنین نگاشته اند که بعد از علی بن ابیطالب در زمان حیات فاطمه بنت محمد در بین مردم مقامی داشت اما بعد از اینکه از فاطمه از دنیا رفت دیگری مقامی بین مردم نداشت.
اینم متن روایت:
وکان لعلی من الناس وجه حیاه فاطمه، فلما توفیت استنکر علی وجوه الناس
و کان لعلی من الناس وجه حیاه فاطمه ——-مردم، توجهی، مادامی که فاطمه زنده بود، به علی داشتند.
فلما تووفیت، استنکر علی وحوه الناس ——–وقتی فاطمه در گذشت، مردم از علی روی برگردان شدند. ((علی از چشم مردم افتاد))
صحيح البخاري – البخاري – ج 5 – ص 83- دارالفکر
صحيح مسلم – مسلم النيسابوري – ج 5 – ص 154- دارالفکر
مگر این اصحاب و مردم نشنیده بودند روایات در شان علی بن ابیطالب را؟
مگر نشنیده بودند که علی نفس پیامبر است؟
تفسير ابن كثير – ابن كثير – ج 1 – ص 379- دارالمعرفه
مگر نشنیده بودند که حب علی بن ابیطالب دلیل بر حلال زادگی هست؟
تاريخ مدينة دمشق – ابن عساكر – ج 42 – ص 287- دارالفکر
مگر نشنیده بودند که پیامبر علی را کسی معرفی کرد که خدا و رسولش را دوست دارد و آنها نیز او را دوست دارند؟
صحيح البخاري – البخاري – ج 4 – ص 5- دارالفکر
صحيح مسلم – مسلم النيسابوري – ج 5 – ص 195- دارالفکر
و صدها روایات دیگر در شان علی بن ابیطالب در کلام حضرت رسول.
چرا چنین کردند؟
کمپین رهروان غدیر